قطعه‌  (component)

  • در مورد اتومبیل، مفهوم قطعه کاملا برای ما آشناست.
  • قطعه (سرویس) یک مؤلفه خوب است (با عملکرد مناسب ما، وابستگی سست با بیرون از خود، و با وابستگی قوی بین اجزاء داخل خود و با اندازه مناسب) که به علاوه قابل اتصال plugable، قابل تعویض replaceable و قابل استفاده مجدد reusable است. در فصل 22، مزایا و ملزومات تولید با قطعه ها را ببینید.

در نگاه و عملکرد قطعه گرا (سرویس گرا)، به عمد تلاش می کنیم تا آنجا که ممکن و برای ما به صرفه است با مونتاژ قطعه های (سرویس های) آماده، محصول یا خدمت خود را تولید کنیم.

خدمت

  • استفاده از قطعه در تولید، محاسن متعددی دارد (فصل 21 )؛ مثل کاهش زمان تولید و هزینه  (نه همیشه) و ...
    • روی کاهش زمان تولید تکیه می کنیم. دنیای امروز دنیای سرعت و یک از روشهای اصلی برای افزایش سرعت، استفاده مجدد است.
  • در مسیر تولید بر مبنای قطعه، گاهی بعضی قطعه ها، ماهیت خدمت (service) را دارند.
  • گاهی خود قطعه را در اختیار می گیریم و این قطعه جزئی از مجموعه جدید ما می شود . مثل خرید یک خودرو.
  • گاهی خود قطعه را در اختیار نمی گیریم، اما خدمتی که آن قطعه می توانست فراهم کند در اختیار ما قرار می گیرد. در این صورت آن سرویس، عملا در مجموعه ی ما قرار گرفته است.
    • مثل رسیدن به مقصد با خدمات ماشینی که از آژانس به خدمت گرفته ایم.
  • زندگی امروزی پر است از مثال های دریافت سرویس؛ مثل دریافت خدمات برق، گاز، تلفن و نظافت در یک مجتمع مسکونی.
  • به این ترتیب، آن سرویس مثل یک قطعه برای ما عمل کرده است.

 

  • سرویس تمام محاسن قطعه معمولی را در اختیار ما می گذارد (مثل اینکه یک جعبه سیاه تلقی شود و کار ما را کم کند).
  • حتی ممکن است محاسن جدیدی برای ما داشته باشد. برای مثال:
    • معمولا کیفیت بهتری نسبت به محصول خود ما دارد (چون مشتریان معتدد و دفعات آزمایش بیشتری دارد. به ویژه تولید کننده چون حرفه ای در تولید آن قطعه است، معمولا کنترل ها و ابزار کنترل دقیق تری دارد)
    • مسؤلیت نگهداری با ما نیست. برای ما سرویس مهم است، که خدمتگزار مطابق قرار، در اختیار می گذارد.
    • انعطاف بیشتری داریم. می توانیم خدمت را از یک خدمتگزار دیگر (service provider) دریافت کنیم.
  • تفاوت عمده:
    • روی هزینه است.
    • در مالکیت است.
    • به ویژه تفاوت عمده در شروع (startup) کارهای بزرگ است. که با هزینه و تلاش بسیارکمتر، شروع کار عملیاتی است. این ویژگی برای رشته های IT بسیار عملیاتی تر از شاخه های دیگر مهندسی، مثل عمران و مکانیک است.
       
  • تذکر: در تولید، استفاده از قطعه های خوش سابقه معمولا گرانتر ولی در عین حال معتبر تر و در دراز مدت، موجب اعتبار بیشتر تولید کننده و دریافت هزینه هاست.
  • تذکر: فکر کارهای سرهم بندی و کم کیفیت نباشید.

رابطه‌ی خدمت (service) و قطعه (component)

  • هر خدمت عملا یک قطعه است. منتها به جای خود قطعه، خدماتی که این قطعه قرار بود ارائه کند، عینا ارائه می شود.
  • تفاوت عمده:
    • روی هزینه است.
    • در مالکیت است.
    • به ویژه تفاوت عمده در شروع (startup) کارهای بزرگ است. که با هزینه و تلاش بسیارکمتر، شروع کار عملیاتی است. این ویژگی برای رشته های IT بسیار عملیاتی تر از شاخه های دیگر مهندسی، مثل عمران و مکانیک است.

کاربرد یا جای به کارگیری مهارت نگاه و عملکرد قطعه گرا  (سرویس گرا) در مهندسی نرم افزار

  • در تولید محصول و خدمت، که عملا با مونتاژ (ارکستراسیون) قطعه ها (سرویس های ) آماده، محصول یا خدمت خود را تولید کنیم.
  • همچنین در نگهداری،
    • که در اشکالزدایی، قطعه (سرویس) معیوب را شناسایی کنیم و با قطعه (سرویس) جایگزین، کار خود را ادامه دهیم. اگر قرار باشد قطعه یا سرویس معیوب، رفع عیب شود، به عهده ی تولید کننده آن قطعه (سرویس) است.  برای قطعه ها یا سرویس هایی که مجانی استفاده می کنیم، تولید کننده ممکن است پاسخگو نباشد.
    • در بهبود هم ممکن است قطعه یا خدمتی را با  بهتر از آن تعویض کنیم. یا قطعات (سرویس هایی) اضافه کنیم.

از مهارت های مورد نیاز و کمک کننده در نگاه و عملکرد قطعه گرا (سرویس گرا)

  • مهارت نگاه و عملکرد مؤلفه ای
  • مهارت نگاه و عملکرد شیء گرا
  • مهارت درک معماری
  • مهارت ارکستراسیون
  • مهارت مونتاژ نرم افزار
  • مهارت جستجو
  • مهارت استفاده از مستندات
  • مهارت کار با واسط قطعه‌ها (API=Application Program Interface)ب
  • مهارت تولید قطعه
  • مهارت مستندسازی  API

ارکستراسیون (orchestration)

  • در یک ارکستر با جمع آوری مجموعه‌ای‌ از نوازندگان و سازهای آنها، شرایط تولید رفتار و صدای جدید و خدمات جدید به وجود می‌آید.
  • طبیعی است که این تلفیق، یا ارکستراسیون، با توجه هدف و طرحی که رهبر ارکستر در اختیار دارد، انجام می شود.
  • اصطلاح ارکستراسیون، برای همکاری وب سرویس ها وتولید رفتار برتر عینا مورد استفاده قرار گرفته است.

راه به دست آوردن مهارت نگاه و عملکرد قطعه گرا (سرویس گرا)

مثل هر مهارت دیگر، مهمترین راه عبارتست از:

  • تمرین و تکرار تمرین، مثل کسی که برای گرفتن گواهی نامه رانندگی تمرین می کند. مثل دانشجوی مهندسی نرم افزار که روی تکالیف کار می کند.
  • انجام و تکرار انجام، مثل راننده ای که دارد مسافرکشی می کند و با همراه کار، مهارت های خود را بهتر می کند. یا فردی که پروژه نرم افزاری برداشته و همراه کار واقعی، مهارت های خود را بهتر وبیشتر می کند.

پرسش

  • برای استفاده از قطعه یا سرویس در هر یک از زمینه های زیر مثال بزنید.
    • عمران، پزشکی، مرغداری، آشپزی، نرم افزار، فناوری اطلاعات.
  • با توجه به مثال اسنپ یا تپسی، جدول زیر را با دید باز و کل نگر،کامل کنید.

ارائه کننده خدمت

خدمت گیرنده

نوع خدمت

 

 

 

  • چرا هر قطعه (سرویس) عملا یک شیء است؟
  • فرض کنید به عنوان یک تولید کننده نرم افزار داخلی، بخواهیم برای مشتریان بین‌المللی قطعه  (سرویس) ارائه کنیم. با یک نقشه ذهن، نشان دهید که در چه محورهایی باید تلاش کنیم.

مرجع

فصل 22